Półpasiec to choroba wywoływana przez reaktywację wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV), tego samego, który jest odpowiedzialny za ospę wietrzną. Chociaż ospę przechodzimy zazwyczaj raz w życiu, wirus pozostaje uśpiony w komórkach nerwowych i może uaktywnić się po latach.
Zrozumienie mechanizmu działania wirusa i poznanie grup ryzyka to pierwszy krok do skutecznej profilaktyki i uniknięcia poważnych, długotrwałych powikłań.
Reaktywacja VZV – uśpione zagrożenie
Po przejściu ospy wietrznej, wirus VZV nie jest eliminowany z organizmu. Wycofuje się do zwojów nerwowych i pozostaje tam w stanie uśpienia.
Do reaktywacji, czyli wystąpienia półpaśca, dochodzi najczęściej w wyniku spadku odporności komórkowej. Taki spadek może być spowodowany:
-
Wiekiem – naturalne starzenie się układu odpornościowego (immunosenescencja).
-
Chorobami – takimi jak HIV, nowotwory, czy choroby autoimmunologiczne.
-
Leczeniem immunosupresyjnym – chemioterapia, radioterapia, długotrwałe przyjmowanie sterydów.
-
Silnym stresem lub przemęczeniem.
Objawy choroby
Półpasiec charakteryzuje się bardzo bolesną i często wyniszczającą wysypką.
-
Faza wstępna (prodromalna) – zanim pojawi się wysypka, pacjent odczuwa ból, pieczenie, swędzenie lub mrowienie w konkretnym miejscu na ciele. Objawy te są często mylone z rwą kulszową, problemami kardiologicznymi lub bólem zęba.
-
Faza aktywna – pojawia się charakterystyczna, jednostronna wysypka pęcherzykowa. Zmiany występują wzdłuż przebiegu konkretnego nerwu (dermatomu) i nigdy nie przekraczają linii środkowej ciała. Pęcherzyki wypełnione płynem stopniowo pękają i pokrywają się strupem.
-
Ból – ból towarzyszący wysypce jest często bardzo silny, określany jako palący, przeszywający, lub piekący.
Powikłania – dlaczego warto zapobiegać?
Najbardziej obawianym powikłaniem półpaśca jest neuralgia popółpaścowa (PHN). Jest to przewlekły, wyniszczający ból, który utrzymuje się w miejscu wystąpienia wysypki długo po jej zagojeniu (miesiące, a nawet lata). Ryzyko PHN znacząco wzrasta z wiekiem.
Inne powikłania to półpasiec oczny (zagrażający wzrokowi) czy półpasiec uszny.
Kto powinien rozważyć immunizację?
Szczepienie jest najskuteczniejszą formą profilaktyki półpaśca i jego powikłań. Obecnie dostępne są nowoczesne szczepionki rekombinowane, które charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością.
Szczepienie jest zalecane przede wszystkim dla:
-
Osób w wieku 50 lat i starszych – ze względu na naturalny spadek odporności i najwyższe ryzyko wystąpienia PHN.
-
Osób dorosłych w wieku 18 lat i starszych z obniżoną odpornością – w tym pacjenci po przeszczepach, z chorobami autoimmunologicznymi, przewlekle chorzy lub przyjmujący leki immunosupresyjne. Ryzyko reaktywacji VZV w tej grupie jest bardzo wysokie.
Schemat szczepienia – szczepienie zazwyczaj składa się z dwóch dawek podawanych w odstępie 2 miesięcy.
Zobacz więcej na: https://polmed.pl/szczepienia/szczepionka-przeciw-polpascowi/
Przeciwwskazania i Bezpieczeństwo
Szczepionka przeciw półpaścowi jest ogólnie bardzo bezpieczna, ale istnieją pewne przeciwwskazania, które należy omówić z lekarzem:
-
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki.
-
Ostre infekcje z gorączką.
-
W przypadku żywych szczepionek (choć rzadziej stosowanych): ciąża i niektóre stany ciężkiej immunosupresji. Nowoczesna szczepionka rekombinowana jest bezpieczna dla osób z upośledzoną odpornością.
Konsultacja lekarska jest niezbędna, aby ustalić indywidualny plan immunizacji i wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. Profilaktyka w postaci szczepienia to inwestycja w życie bez bólu i chronicznego cierpienia.
Czytaj więcej na temat szczepień: https://polmed.pl/szczepienia/
Partner artykułu: https://polmed.pl/
Artykuł sponsorowany
